O, fanatik bir özgürlük sevdalısı olduğunu söylerken, aynı zamanda da özgürlüğü insan zekasının ve mutluluğunun içinde filizlenebileceği biricik ortam olarak değerlendirir. [VII] Anarşizmin farkı da budur. Çeşitli ülkelerde yaşanan reel sosyalizm deneyimleri, özgürlüğün en önemli sorun olduğunu tarihsel olarak ortaya koymuştur. Bu konuda da Bakunin haklı çıkmıştır.
O zaman özgürlük ile mutluluk arasında bir bağ vardır. Fakat kendisini mutlu hisseden insan, her zaman özgür hissetmeyebilir. Ya da kendisini özgür hisseden insan, her zaman mutlu hissetmeyebilir, diyebiliriz. Buraya kadar söylediklerimin hepsini unutarak yeniden soruyorum: Sahi özgürlük nedir?
Özgürlük de mutluluk gibi avuca alındığında sessizce ölür. Sadece özgürlük düşüncesinin peşinden koşmak bile insani özgürleştirir.
İnsan, biyo-kültürel bir varlık alanı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Evrensel insan, çok yőnlü insandır; psikolojiden felsefeye, sanata edebiyata, birçok alanda őğrenir
“Yıkmak yaratıcı bir dūrtūdūr.” diyen Bakunin’e karşı Kropotkin “Yalnızca yıkmak yetmez.” der.
Yine Bakunin ise bunu sahte anayasallığın parlamentarizm oyunu olarak niteler “Devlet ve Anarşi” adlı kitabında.
İnsan ne zaman özgürleşir, iktidar olma, birbirini yönetme ve egemenlik isteği sona erdiğinde, insan gerçekten özgür olma yoluna girecektir. İşte o zaman savaşlar, insanın insan üzerindeki tahakkümü ve çağdaş kölelik de sona erecektir.
İnsan ne zaman özgürleşir, iktidar olma, birbirini yönetme ve egemenlik isteği sona erdiğinde, insan gerçekten özgür olma yoluna girecektir. İşte o zaman savaşlar, insanın insan üzerindeki tahakkümü ve çağdaş kölelik de sona erecektir.
Copyright © 2025 | WordPress Theme by MH Themes